boeiende scènes in Bubbleissues door LaLa

De voorstelling opent met een koppoter, met bubbels. Deze koppoter blijft een rol spelen tot de bubbels breken, doorgaans het signaal van het kookpunt van water. 
De koppoter lijkt uit een cocon te komen. De cocon ontwikkelt zich tot het springveld van de dansers als twee andere figuren écht uit deze cocon geboren worden. 
Er ontwikkelen zich boeiende scènes waarbij ieder zich wel wat kan voorstellen, redelijk ongecompliceerd zodat ik denk dat deze voorstelling ook bezoekers aanspreekt die zich wat minder in een dansvoorstelling thuisvoelen. 
Het hoogtepunt is dan toch wel het waterballet en waar komt zoiets beter tot zijn recht dan in een tot theater verbouwd zwembad: De Regentes in Den Haag? 
En dan de vraag waarom deze waardevolle voorstelling niet in mijn eigen LakTheater geprogrammeerd staat en ik een keer vreemd moest gaan, overigens zeer de moeite waard om de Regentes in Den Haag te verkennen. Dat besefte ik pas op het einde. 
Deze voorstelling vraagt om een groot speelveld en dan zit je eigenlijk vast aan een grote zaal met een groot toneel en daar voldoet de Regentes zeker aan. Maar in zo'n grote zaal mis je helaas ook de intimiteit die deze voorstelling vraagt. 
Je moet toch direct op het toneel zitten om het kleine protest tegen de verminking van genitalieën op haar waarde te schatten. 
Helemaal tot een kookpunt kwam ik niet maar LaLa gaven mij een warm bad met verrassende beelden.

Hendrik Aerts maakt indruk in "hij die nog van geen einde wist"

Dit keer was ik helemaal blanco op mijn Blind Date. Het toneel opent met een prachtig beeld, het lijkt wel een moment vóór De Liefdesbrief van Vermeer, bijzonder fraai licht en een verstild beeld waarin nog van alles kan gebeuren. De wanden lijken dicht, zonder deur of raam, maar dat blijkt toch niet zo te zijn. De vrouw wacht, misschien op de man die letterlijk rondzwerft. Later is duidelijk dat hij ooit vertrokken is om nooit weer te keren, maar daar zijn we dan tóch getuige van.

Eerlijk gezegd bleef ik geboeid maar toch vooral omdat er veel verwachtingen werden gewekt, die voor mij niet werden ingelost. 

Kunst is anders kijken. Als dát hetgene is wat Aniek Boon en Hendrik Aerts mij willen laten zien: het is gelukt. Maar rond het thema van adieu tot au revoir heb ik wel veel gekeken maar te weinig gezien. De teksten op zich zijn inspirerend maar de samenhang is voor mij eenzoekplaatje

Ongetwijfeld is dat ook beïnvloed door één van de bezoekers die zonodig zijn/haar telefoon moest opnemen... is het dan niet beter de voorstelling maar even stil te leggen en na een pauzemoment te hernemen? Voor een cabaretier is zo'n incident een schot voor open doel, maar in een toneelvoorstelling is het volledig buitenspel. Laten we dat dan ook zo doen!

En nóg een klein dingetje. Bloot of bijna bloot kan functioneel zijn, zeker ook als je kleding wel wat erg ruim valt na zo'n lange afwezigheid. Maar zorg dan dat je een mooie onderbroek aan hebt en niet een waar zelfs meneer Zeeman zich tegenwoordig voor schaamt.

Over de voorstelling heb ik dan toch vooral gemengde gevoelens: van het einde weet ik nog niets, maar de acteerprestatie van Hendrik Aerts had van mij nog wel langer dan tot het einde mogen duren.

even schrikken over voedsel-vernietiging

Een bericht uit de New York Times: als de VS een kwart minder zouden weggooien aan eetbaar voedsel dan zouden daar 20 miljoen mensen lekker van kunnen eten, elke dag... eten is te goedkoop, weggooien "kost niets"
UPDATE 17 nov 2010 het voedingscentrum: in Nederland per jaar per persoon 51 kilo, samen voor € 2.400.000.000....

Jacoba van Velde: De Grote Zaal

Nederland leest dit jaar De grote Zaal en ik herlees...
Ik ben er vast van overtuigd dat ik dit boek gelezen heb tijdens mijn kennismaking met het verzorgings- en verpleeghuis... en ik weet ook nog zeker dat ik de omstandigheden in zo'n huis, zoals het in dit boek naar voren komt, verschrikkelijk vond. En toch was de waarheid herkenbaar in de praktijk nog begin jaren '70. Zo kende ik een medewerker van de inspectie die zich tijdens bezoek op liet sluiten in een kast om dan te ervaren hoe ná het (beperkte) bezoekuur de sfeer en de zorg dramatisch verslechterde. Zelfs nog begin jaren '80 moesten de "goede verpleeghuizen" samenwerken met gemeenten en verzekeraars om de "slechte" particuliere tehuizen te kunnen sluiten. Ik ben toen ook op plekken geweest waar je niemand zou willen achterlaten... mensonwaardig. De eigenaren leefden in een luxe-villa op Tenerife, de patiënten zaten de stront. Eén keer per dag verschonen was toch genoeg?

Nú lees ik een heel ander boek over relaties en de zin van het leven, over moeder en dochter. Opvallend ook de oneerlijkheid, althans de geringe mate van openheid, de dokter die om de feiten heen draait, de medewerker van de sociale dienst die maar de halve waarheid vertelt in de hoop daarmee zo snel mogelijk een volmacht te scoren. Nee hoor, u knapt weer op en dan gaat u zo snel mogelijk weer terug naar de kleine zaal... 


Het refrein is Hein, ook in de jaren '90 was er nog een schokkend actueel boek over de zorg te schrijven.


"Zorg beneden peil" koppen de kranten nu, wat is er in de afgelopen vijftig jaar veranderd? Topsalarissen naast verwaarlozing van patiënten...?


De patiënten moeten nog veel mondiger worden, de familieleden ook en de medewerkers nog meer. En we moeten blijven schrijven over hoe het is om de balans op te maken van je leven in een omgeving die niet van jezelf is.

op bezoek bij Aeltje: drie verzamelingen in Den Haag

Op dit moment zijn in Den Haag drie privé verzamelingen van schilderijen te zien, interessant om te vergelijken!


Ik bezocht eerst de verzameling van J.D.C. baron van Heeckeren van Wassenaer in het Haags Historisch Museum (tot 6 februari 2011). De baron was één van de rijkste mannen van ons land. Hij verzamelde eigentijdse kunst: schilderijen uit de Romantiek. Gewoon wat hijzelf mooi vond. Na zijn dood viel de verzameling langzaam uit elkaar, maar is nu weer even verenigd in Den Haag. 


In Het Mauritshuis is er Made in Holland (tot 30 januari). Een verzameling van de familie de Mol van Otterloo (Quote 500 nr. 97, €270 miljoen). Eyk en Rose-Marie verzamelen stukken uit de Gouden Eeuw. Ze weten nog niet zo goed wat ze verder met deze verzameling aanmoeten, maar goede bekendheid krijgen ze zeker met deze tentoonstelling in meerdere prestigieuze musea.


Gelukkig is na vele jaren verbouwing en herinrichting de Galerij Prins Willem V weer geopend: schilderijen van Nederlandse (en Vlaamse) meesters na 1650. Doel van de verzameling was om aan het volk te laten zien hoe rijk en machtig deze stadhouder, Prins van Oranje wel niet was. 

Renske van den Broek en Dion Vincken met Fast Car

openingsklapper van seizoen 10-11


Kennismaken met nieuw talent is de rol van Blind Date. Gelukkig heeft de selectiecommissie de voorstelling Fast Car geselecteerd als opening voor het seizoen 2010-2011. Het is een klapper!


Het is verleidelijk om vooral te waarderen het fantastische spel van Dion Vincken of de attente (drum) ondersteuning van Jan van Eerd. Ik zal de tikketakketik opening niet snel vergeten...


Maar het zijn niet alleen Dion en Jan die zorgen voor een avond die even alle dagelijkse beslommeringen doet vergeten. Dion, die zorgt voor een avondje helemaal uit... zijn dak en al even dramatisch weer helemaal onder... zijn dak. Het is ongetwijfeld ook de sterke tekst van Rogier Schippers.


De Nieuwe Theatermaker die we bovenal waarderen is Renske van den Broek. Voor mij komt ze met concept en regie echt herkenbaar heel dicht bij de werkelijkheid van de patiënt. De patiënt die écht is in zijn ziekte, maar dat is wel heel vermoeiend... de begrijpelijke vlucht... is de haloperidol niet veel erger dan de kwaal? Zonder medicijnen leven is erg, maar is mét niet veel verschrikkelijker? Renske confronteert met een afschuwelijk dilemma.


Deze voorstelling moet, hoop ik, niet alleen op festivals en op de podia maar ook in de psychiatrie-instellingen voor discussie zorgen over leven en/of laten leven.


Kortom: ik heb genoten van de avond, een avond waar je helemaal uit bent en dan ook nog heel veel meeneemt naar huis, ook al zijn dat bezorgde gedachtes over de psychiatrie. 
We hebben er nog lang over nagepraat.


Gezien LAKtheater Leiden 27 oktober 2010

schokgolven en breinbevingen

Het is tegen middaguur, Joop is vertrokken naar Erasmus MC, Jon naar de huisarts. Ik zit moederziel alleen te luisteren of ik Marloes hoor, daarboven...

Er liggen twee boeken op tafel: Kloteklanten en Schokgolf. Tja waar beginnen we? Eerst maar eens een muziekje opzoeken, maar waar is de radio? Ik vind BravaNL op de tv met een prachtig concert: Händel celebration, opgenomen in een fraaie kerk.

Boven is het stil.

Kloteklanten kijk ik toch even in. Het boek waarin ik het minst geïnteresseerd ben. De laatste jaren heeft de ICT geweldige mogelijkheden geschapen om top-down te organiseren, hele bedrijven zijn - ondanks alle andere mooie verhalen - de laatste jaren gereorganiseerd in (soms extreem) sterk top-down. De klant is steeds verder uit het zicht verdwenen, ondanks de vele waarschuwingen... ik denk dat over een aantal jaren Van Dinten's Met gevoel voor realiteit wordt herondekt.
Zelf heb ik nogal last van een werkelijk afschuwelijk klantonvriendelijk product: de OV-chipkaart. De helpdesk is machteloos vriendelijk, dus daar schiet ik niks mee op, ofwel: ik zal wel weer zo'n kloteklant zijn. Ik ben wéér niet gevraagd in de commissie om dit kloteproduct te redden, er is een beroep gedaan op mensen die in een dienstauto rijden.

Schokgolf van Jaap van Ginneken trekt me meer, tenslotte las ik ooit met veel plezier zijn Breinbevingen. Wat ik me daarvan herinner is hoe - eigenlijk volkomen onverwacht - een hype kan ontstaan met een volstrekt onvoorspelbare afloop. Echte chaostheorie, ofwel lees Van Dinten!
In de flaptekst zie ik van een ander boek: De schepping van de wereld in het nieuws... lijkt me de moeite waard.

Schokgolf begint met de leuke anekdotes van Organon® en de pil en de Rooms-Katholieke Kerk, de meisjes die inpakten mochten de bijsluiter niet lezen... de avondploeg telde veel scholieren/ studentes en die werden beduidend minder zwanger, óók zonder de bijsluiter te lezen? De nonnetjes in de kloosters die werden ingeschakeld om nog meer in te pakken in verband met groot succes, werden helemaal niet zwanger, maar of dat aan de pil lag?
Er staan ons nog wat openbaringen uit de vrouwenkloosters te wachten!

Inmiddels komt Oma binnen en langzaam wordt het tijd om dat kleine kind uit bed te halen. Dat zal ik ondanks mijn relatieve voorzichtigheid wel schokgolf-achtig gedaan hebben want ze is ontroostbaar verdrietig, ‘mama, mama’. Tja ‘ mama is er niet, die is werken!’
Het snikt ‘nee, nee’
Dan maar oma in de strijd werpen: ‘Ja Oma’ dat lijkt toch beter dan ‘Tom’.

Maar ook Oma lukt het niet te troosten, Oma is wel doortastend met aankleden: eerst je maillot maar aan en dat is hevig tegenstribbelen en paniekerige uithalen... het blijkt de roze pyamabroek te zijn maar weet ik veel...?
De spijkerbroek krijg ik nauwelijks dicht, ik vermoed dat er iets mis is, zó dik kun je toch niet groeien in een paar uur?

Dan Koen halen, Marloes wijst de weg, niet helemaal juist, een extra rondje. Koen is gebrekkig spraakzaam. Desgevraagd geïrriteerd: ‘We leren niet élke dag een nieuw woord.’ En even later vol trots: ‘ik heb mijn eerste boek al uit!’ Geen léés- maar een een rékenboek.

Als ik mijn boek uit heb ben ik toch teleurgesteld. Van breinbevingen herinner ik mij het onverwachte en het onvoorspelbare; Schokgolf probeert handvatten voor sturing te geven: beïnvloeding van chaotische gebeurlijkheden. Maar is dat geen tegenstrijdigheid in zichzelf?

Kortom ik kan het boek niet aanbevelen, maar ik ben blij dat ik het gelezen heb. Kies voor Breinbevingen, dat is ook een veel mooier woord. Een nieuw woord.
Wanneer zullen Koen en Marloes dát woord leren?

Infernopolis door Atelier van Lieshout

Op het eerste gezicht is het geen vrolijk wereldbeeld dat Joep van Lieshout laat zien in de Onderzeebootloods. De titel spreekt boekdelen: Infernopolis.

Daarbij komt de Onderzeebootloods op zichzelf, een treurige rest van een
industrieel hoogtepunt, de Rotterdamse Droogdok Maatschappij.

Maar als leeromgeving, RDMCampus, ongetwijfeld een kansrijke uitdaging.

Van Lieshout laat vooral eerder werk zien, althans delen daarvan: the Technocraat, is misschien het meest begrijpelijke, een gesloten circuit van voedingsmiddelen, alcohol, poep en energie.

Systems and organs is origineel en speels. Helaas was er geen bediening in BarRectum noch in de Bikinibar.

Cradle to cradle had ik niet eerder gezien (ook niet op plaatjes) en had ik mij anders voorgesteld. Nu was het een aangrijpende waarschuwing voor het opraken van de hulpbronnen van deze aarde en de mogelijke gevolgen daarvan: zullen de ingrijpende veranderingen kunnen plaatsvinden zonder WWIII ? Veel werk (onder andere Slavenstad) doet mij denken aan WWII en wat ik onlangs nog gezien heb in Oświęcim.

Ik vat het allemaal maar op als waarschuwing en dan is het begrijpbaar en leefbaar. Indrukwekkend en beklemmend dat is het zeker. Wat zal het volgende AVL project zijn?

De troosteloze omgeving van de Onderzeebootloods werkt zeker mee aan het gebrek aan positief uitzicht. Als Boijmans vaker gebruik wil maken van de de grootste tentoonstellingsruimte van ons land dan moet er wel (minimaal) een verfje op!

reünie Nieuwesteeg 11 september 2010 in Boskoop

... de traditionele groepsfoto... (klik voor vergroting)

De Nieuwe Theatermakers Prijs 2010, uitreiking Publieksprijs

Dames en heren, in het bijzonder: Nieuwe Theatermakers!

Namens de blind-date-bezoekers, namens het publiek mag ik, als ambassadeur van Theater Blind Date, de publieksprijs uitreiken... en daarmee alle theatermakers en artiesten namens het publiek bedanken voor dit prachtige seizoen blind date.

De afgelopen jaren, waarin ik mij verheug met het bezoeken van de blind-date-voorstellingen, ben ik niet alleen.
We hebben een klein ploegje en na afloop wisselen we onze ervaringen uit, we geven uiteraard individueel ons cijfer en dat kan zeer uiteen lopen.
Dat geldt ook voor de meningen over een voorstelling: wat de een niks vindt kan de ander geweldig waarderen. Van nul tot tien.

Een voorbeeld daarvan was de dansvoorstelling TRIP van White Horse, zo lees ik in de reacties op het web geschreven door mijn collega ambassadeurs.
Tegengestelde reacties zijn vaak een signaal van kwaliteit, waar de één  dan gevoeliger voor is en de ander misschien wel helemaal niet. Maar helaas: deze voorstelling was in mijn Leidse LAKtheater niet geprogrammeerd, dus ik kan er uit eigen waarneming en ervaring niets over zeggen... en dat vind ik jammer.
Tegenstellingen: fascineren én choqueren, horen bij elkaar en dat past voor mij bij theater en daar zijn jullie in geslaagd!

Toen ik ging studeren was er voor mij de zegening van het CJP, het Cultureel Jongeren Paspoort: voor de helft van de prijs naar de grote zaal, al was dat nog duur voor mij.
Maar ik kon ook vanaf een half uur voor de voorstelling voor één gulden een kaartje kopen voor de kleine zaal... dat was goedkoper dan de bioscoop...
Bovendien vond ik film niet echt: Film ontstond toch door heel veel keer een scène op te nemen  en dan de meest echt-lijkende te projecteren.

Nee, theater dat was pas echt, levensecht. Ook al wist ik vaak niet eens wat er speelde en waar ik naartoe ging. Dat was maar beter ook, want als ik me ergens eens op verheugde en graag naar een bepaalde voorstelling wilde dan was het altijd uitverkocht, altijd pech, steeds een gesloten deur.

Voor mij dus maar beter een onbekende voorstelling, een echte blind date... en nu:
Het gevoel van een verrassende en unieke “echte” ervaring komt weer helemaal terug in de serie van het Theater Instituut: Je weet soms niet wat je ziet, maar het is echt...

Dit seizoen hebben we van echter dan echte voorstellingen kunnen genieten!

Daniëlle van de Ven en Joëlke Sanderse mochten nog een keer voor ons optreden, zij wonnen de grote prijs eerder: Wat hebben zij de lat hoog gelegd en wat hebben zij het prijzengeld goed besteed, met hun echte confrontatie tussen twee koninklijke mensen of menselijke koninginnen...

Sarah Moeremans, die ons een spiegel voorhield rond een sociaal gebeuren met kaasblokjes en mosterd: zo gaat het op gezellige feestjes er toch vaak aan toe. Echt, ik zal me nooit meer depri voelen binnen een oppervlakkig feestgebeuren.

Michiel de Regt laat Hanneke Scholten levensecht optreden als consultant verwachtingsmanagement: Je zult de consultants de kost moeten geven die zich blatend met nietszeggendheid een ruim inkomen verwerven, echt heel herkenbaar.

Kenneth Flak en zijn dansers brengen ons terug naar onze Germaanse roots met een onbeschrijflijke precisie. Een goed idee om de oorlogsgod om het leven te brengen.

Sanja Mitrovic confronteert mij met een conclusie van heel ander niveau: Kinderspel is leuk, maar hoe echter het spel, des te minder leuk, oef, dat was me even wat. Het spel en het echt spelen een overheersende rol in Sanja’s leven, wat was ik blij dat ik even mocht meeleven... maar was het nou in je spel of in het echt?
Sanja, als ik in de echte jury gezeten had, je kreeg mijn stem voor veelbelovend... wanneer mag ik je weer zien?

Dames en heren, al deze voorstellingen kregen van het blind-date-publiek een “ruim voldoende” tot “goed”
Twee voorstellingen kregen een hoger cijfer ”goed” tot “zeer goed”: Alabama Chrome en Tartuffe.

Tartuffe was de laatste voorstelling van dit seizoen en die deed beseffen dat het toch wel erg jammer is dat er weer een seizoen voorbij is
Domenico Mertens en zijn ploeg doen mij de herinneringen aan Molière uit het plechtige, maar saaie repertoire toneel in mijn jeugd al snel vergeten
Ik vind het knap hoe theatermakers oude stukken weer een actueel en nieuw leven in weten te blazen. Nog knapper omdat erg veel is aangesloten bij de oude tekst. De lange zinnen en de hoogdravende, barokke woorden geven het stuk extra charme en leggen de link naar onze actualiteit: de hypocriete rol van kerken en banken in de samenleving: spannen zij nog samen om de mensen dom en arm te houden?
In deze versie zijn kerk en bank toch vooral gevangene en slachtoffer van elkáár en zo kunnen anderen in verbazing en vreugde overleven, daar kunnen we de komende jaren in onze arren moede wat mee! Overleven met theater; Overleven met Blind Date!

Alabama Chrome was een voorstelling van Orkater en de Sadists: een voorstelling met prachtige elementen, spectaculaire beelden, enthousiasme, grote inzet en perfectie in de uitvoering, met drank en rock&roll, ofwel zoals het leven soms echt is...
Deze voorstelling weet veel jong en nieuw publiek aan te trekken en ik weet hoe moeilijk dat soms is... en bovendien: het jeugdig publiek verlaat de zaal uitgelaten enthousiast, dat zijn jongeren die voor het theater gewonnen zijn!

Nieuwe theatermakers, een spannend moment want nu komt het antwoord op de vraag waar u op zit te wachten...
Sterker nog, misschien luistert u nauwelijks naar mijn bespiegelingen en denkt u aan dit moment dat ik u mag vertellen dat de publieksprijs gaat naar...

We hebben drie prijzen en dat zijn géén tickets naar off Broadway zoals jullie gevraagd hebben, dat zat er niet in! Wel hebben we drie camcorders voor Kaspar Schellingerhout, Viktor Griffioen en Erik van der Horst, samen vormend: De Sadists met hun voorstelling Alabama Chrome!

UPDATE: de grote prijs van € 45.000 is voor Sanja, gefeliciteerd!

Zuiderzeemuseum Enkhuizen

Onlangs (3 augustus) bezochten wij het Zuiderzeemuseum in Enkhuizen. Het was erg lang geleden dat we er geweest waren en ik had er niet zo'n duidelijke herinnering meer aan...


Maar wat een leuk (buiten)museum! Alles gezellig dichtbij elkaar en heel afwisselend aangelegd.

Het was een mooie zonnige dag, maar toch niet erg druk, zodat je alles rustig kon bekijken: het postkantoor (straks het enige postkantoor in Nederland), de zeilmaker, de kapper, de verschillende woonhuisjes, de reddingboot, de stoomwasserij.

Goed bereikbaar per trein en dan even doorlopen naar het VVV kantoortje, op vertoon museumjaarkaart gratis toegang en ook nog een boottocht naar het museum.

Het goede leven

Al een aantal jaren doe ik mee met het onderzoek van Prof. Ruut Veenhoven over geluk. Meer concreet is de onderzoeksvraag: welke levensstijlen bevorderen gelukkig (oud) worden?

Deze zomer wordt een korte zomercursus aangeboden door de HOVO-Rotterdam waarin dieper op het geluksonderzoek wordt ingegaan. Ik doe mee.

De Griekse denkers houden zich bezig met geluk. Geluk is mentale en emotionele vrede. Investeer vooral in de mentale geluksmakers, zoals de bestudering van de filosofie en de beoefening van de deugden. Vooral van de deugd van vriendschap word je gelukkig! Geluk is iets dat de Goden benadert.

Seneca: If you live according to the dictates of nature, you will never be poor; if according to the notions of man, you will never be rich. En inderdaad, uit onderzoek blijkt dat materialistisch ingestelde mensen echt minder gelukkig zijn.

De zin van het leven en geluk spelen voortdurend door elkaar in de geschiedenis van de geluksfilosofie. Susan Wolf ziet twee elementen in een zinvol leven:

1. je actief engageren met iets dat je raakt (subjectief) en
2. dat de moeite waard is (objectief).

SOORTEN SATISFACTIE	voorbijgaand	duurzaam
deel van het leven	genieting	deelsatisfactie
leven als geheel	topervaring	levensvoldoening ( GELUK )

varianten van geluk

totaal oordeel:                         overall geluk

              voldoening met het leven als geheel

                                             ↙                                 ↘
subtotaal            stemmingsniveau            tevredenheid
                         balans van positieve en    waargenomen verschil
                         negatieve gevoelens        ideaal en werkelijkheid
                                              ↓                                   ↓   
informatie basis:      gevoelsmatige            verstandelijke
                             ervaring                      ervaring   

Geluk blijkt heel goed te onderzoeken met de vraag: alles bij elkaar genomen hoe tevreden of ontevreden bent u tegenwoordig met uw leven als geheel? en verbluffend weinig mensen (< 1%) weten geen antwoord op deze vraag. 

Een aantal opvallende resultaten:

Ik wist niet dat de leefomgeving ( welvaart, vrijheid, rechtsorde = democratische en technische kwaliteit van de samenleving) zo enorm belangrijk is voor het geluk van de mensen (het verklaart 70% van de verschillen tussen landen). Geluk is dan misschien wel geen overheidstaak maar de randvoorwaarden van geluk worden wel in overgrote mate door de overheid bepaald!

De helft van het geluk vloeit voort uit onze dagelijkse bezigheden. Gelukkig maar, als je erover nadenkt: Dat betekent dat er keuzes zijn en mogelijkheden om incidenteel of in je leefpatroon /levensstijl je geluk te beïnvloeden.

Gezondheid, geestelijk en lichamelijk, is voor geluk belangrijk. Maar geluk heeft anderzijds een veel grotere invloed op je gezondheid. Gelukkige mensen zijn gezonder en leven langer. Het effect is vergelijkbaar met wel/niet roken! (Gelukkige mensen zijn veel matiger met verslavende middelen.)

Daarom participeren verzekeringsmaatschappijen ook in het onderzoek naar geluk: de gelukswijzer. Dingen samen doen: uitgaan, bewegen, verenigingsactiviteiten maken gelukkig. Opstaan, huishouding en rusten maken ongelukkig. Maar vooral: mensen moeten zelf leren welk activiteiten-patroon gelukkig maakt. Dan komt geluk met de jaren!

Veel dingen weten we allemaal wel: kinderen maken niet gelukkig, kleinkinderen wel. Het eerste kind maakt ongelukkig. Zo'n eerste kind valt toch een beetje tegen (als gelukmaker) en zet de wereld op zijn kop.

Positief denken is belangrijk: de hersenen maken geen verschil tussen feiten en voorstellingen. Richt je dus niet op het probleem maar op je ideaal (positieve verwachting). Tel je zegeningen.

Sociale, extraverte, zorgvuldige mensen zijn gelukkig. Materialisme maakt ongelukkig. Ook mensen die het van veel topervaringen (moeten) hebben zijn ongelukkig.

Een interessante site is ook: http://www.lesseningeluk.nl/index.html voor uitgebreide beschouwingen en veel links.

Een ‘wetenschappelijk’ zelfhulp boek op het gebied van geluk is: Sonya Lyubomirsky, de maakbaarheid van het geluk / een wetenschappelijke benadering voor een gelukkig leven:

1. streef een doel na
2. ga sporten
3. investeer in familie en vrienden
4. tel je zegeningen
5. wees hulpvaardig
6. ga meer lachen
7. geef geld uit aan beleving

Samengevat: een leven van matige en gevarieerde genoegens lijkt op den duur het meest bevredigend en dat wist Epicurus al.


update: recent verschenen: Sebastien Valkenberg: Geluksvogels. Of waarom we het nog nooit zo goed gehad hebben.

Wilhelm Schmid: Geluk

En waarom het niet het belangrijkste in het leven is.

Vooral de ondertitel maakt dit boekje (77 pagina's op A6 formaat) een kleine uitdaging om te lezen. Maar halverwege voel ik me langzamerhand onprettig worden: Waar gáát dit over?

Aanbevolen literatuur voor de HOVO-EUR cyclus 'Het goede leven' en dat geeft me de kracht als ik in eerste instantie halverwege opgegeven heb, nog eens opnieuw te beginnen en vol te houden tot het eind.

Is geluk de zin van het leven? Of is de zin van het leven geluk? Of is er toch nog iets anders dat de zin van het leven is? Een belangrijk woordenspel waar ik me ook in tweede lezing niet toe voel aangetrokken. 

De zinvraag houdt historisch meer in dan de vraag naar het geluk. De auteur geeft met veel fijnzinnige verwijzing naar religie een soort alternatief moderne invulling aan het doel waarvoor wij leven. Dat zal echter niet meer de utopie van het paradijs zijn, aards of hemels, waarin het menselijke zijn opgelost zal worden in een universeel welbevinden...

...in een nieuw mondiaal conflict is [de cruciale vraag] dus niet meer: wie biedt meer geluk? De vraag is eerder: wie heeft meer religie?

In het college heb ik begrepen dat dit boekje staat in een traditie van levenskunstige denkers, maar het spreekt mij totaal niet aan. Als het niet bevalt kun je het altijd nog kado geven (je kunt het vaak vinden op de kado-suggestie-tafel in de boekwinkel), zei de docent. Wat mij betreft niet, een kado zegt ook iets over de schenker en er zijn dingen waar ik mij liever niet mee identificeer.

Nescio wandeling in Amsterdam

Vandaag gelopen: 'In de voetsporen van Nescio', twee wandelingen door Flevopark, Diemerpark en Diemer Vijfhoek' (2008 Milieucentrum Amsterdam)
Een wandeling door een prachtig natuurgebied, bovenop een vuilnisbelt, dat dan wel weer!
Helaas loop je ook langs (verouderde) industrie en treurig ogende uitingen van menselijke aanwezigheid.
Gevarieerde vegetatie en zelfs een verdwaald konijn en een kwakende kikker. De overige aanwezige beesten laten zich alleen zien op de informatieborden.


Het was alles bij elkaar genomen de moeite waard. Positief is dat de wandeling erg goed bereikbaar is met de tramlijnen 14 en 29.
Kritisch is toch de suggestie van de koppeling aan Nescio. Hij heeft daar gelopen, dat blijkt uit zijn boeken. Maar hij had zeker een heel ander uitzicht.