vrijdag 21 januari 2011

solliciteren?


In mijn loopbaan heb ik gesolliciteerd. Gewoon, een advertentie lezen (He! Dat is iets voor mij!), al of niet een brief schrijven, al of niet uitgenodigd worden. We weten hoe het gaat.

Ik zat aan beide zijden van de tafel. Veel brieven heb ik geschreven, meer dan mij lief is achteraf, nog veel meer heb ik er gelezen. Van de vele honderden die ik gelezen heb zijn er maar een paar die uitblonken. De meeste brieven waren er toch van dertien in een dozijn, hoezeer ieder ook de moeite had genomen te laten zien dat hij/zij aan alle voorwaarden voldeed en bovendien dan ook nog extra ervaring en kwaliteiten had die de lezer tot de volle overtuiging brachten dat dit de werkelijk ideale, er was geen betere, kandidaat zou zijn...

Ooit rapporteerde de voorzitter van een sollicitatiecommissie over degenen die voor een gesprek moesten worden uitgenodigd. Met hangende schouders werd een stapel van vele tientallen brieven overhandigd die konden worden afgeschreven. Dan was er een klein mapje met vijf brieven daar zit misschien iets bij.
Ik heb de commissie rustig laten uitspreken. Vervolgens heb ik de commissie voorgehouden dat wij uiteraard onze tijd niet gingen verdoen met het spreken van mensen die misschien iets hebben. Wij nodigen uit en spreken met uitsluitend de ideale kandidaat. Dat was me wat. Alles moest opnieuw.
Enkele dagen later kwam er een mapje met drie kandidaten, zonder meer de top, we hadden ze alle drie wel willen hebben. Opvallend was wel dat deze drie geheel andere briefschrijvers waren dan de eerst geselecteerde vijf, daar zat bij nader inzien kennelijk toch niets bij.

Een nog wonderlijker vorm van het sollicitatie-ritueel vind ik het intern solliciteren. Als je niet eens weet wie de beste persoon is in je organisatie voor een bepaalde vacature dan doe je in mijn ogen als leidinggevende toch iets niet goed. Nog afgezien van het feit dat in een goed personeelsbeleid de loopbaanplanning een onderdeel is. Ik heb wel eens gehoord dat mensen intern op hun eigen functie moesten solliciteren... Hoe gek krijg je het bedacht. De OR en de vakbonden zouden daar zelfs mee hebben ingestemd.

Gelukkig heb ik nooit intern hoeven te solliciteren, en ideeën om (interne) procedures op te tuigen heb ik als leidinggevende rigoureus de kop in kunnen drukken.

Opvallend is ook dat ik zelf de leukste functies heb vervuld, betaald of onbetaald, waar ik nooit een brief voor heb geschreven.
En het geldt óók voor een aantal van mijn leukste en allerbeste medewerkers...
Ook headhunters die mij benaderden begonnen wel te zeuren: ja dan moet u toch wel een brief schrijven! Wat raar. Wie is er nou begonnen met vragen. Laat de opdrachtgever maar schrijven.

Een sollicitatie is een verzoek om tot een ambt of betrekking te worden benoemd. Het ritueel dat erbij hoort heeft zeker een functie. Mits, mits, mits is er een selectie, dat is tenminste iets. Kennis, vaardigheden en attitude kunnen in kleine kring worden afgewogen en beoordeeld voordat een persoon met positie-macht wordt bekleed met alle goede maar vooral ook vervelende risico's daarvan waar boeken, bijvoorbeeld door Manfred Kets de Vries, over zijn volgeschreven (en waar we nog steeds zo weinig van geleerd hebben).

Ik heb ook braaf gesolliciteerd. Ooit op een functie waarbij de opstellers van het profiel iemand voor ogen hadden gehad die de functie ideaal zou kunnen vervullen. Dat was ik. En laat ik nou nog schrijven ook. In het ritueel hoefde ik maar te zeggen ik kom of ik was er geweest. Ja, geweest, want het was wel de bedoeling dat ik de functie zou bekleden en het was vooral niet de bedoeling dat ik ook iets zou gaan doen. Hadden ze toch mij als rolmodel niet goed ingeschat...

Het gebeurt wel eens dat iemand zich uit een procedure terugtrekt. Soms is dat groot nieuws. Een kandidaat voor een politieke of door een politiek orgaan benoemde functie die zich op het laatste moment van de voordracht laat schrappen. Bijvoorbeeld als hij/zij als tweede vermeld staat en bekendworden van de kandidatuur schadelijk kan zijn voor de actuele positie van de kandidaat.
Een enkele keer is terugtrekken strategisch bijvoorbeeld als Mariëtte Hamer opzij stapt om de kandidatuur van Gerdi Verbeet te versterken. Maar vaak is de reden heel erg principieel bijvoorbeeld als Deetman en Grapperhaus zich terugtrekken als kandidaat voor het voorzitterschap van het CDA.

Moeilijk te begrijpen en makkelijk te beoordelen: ze kunnen niet tegen hun verlies!

Nee.
Er zijn nu eenmaal functies waarvoor het een diskwalificatie is als je het graag wilt doen. Het is niet anders: dan moet je als oprechte kandidaat duidelijk maken dat je het kunt en dat je vindt dat er nu eenmaal dingen zijn in de categorie iemand moet het doen en misschien ben jij dat wel.
Want je wilt niet solliciteren naar..., je wilt je niet aanbieden om..., je wilt je niets op de hals halen.

1 opmerking:

Max Beekers zei

Fraaie column, Tom. Met vaardige hand geschreven en door mij met veel genoegen gelezen. Heel herkenbaar ook. Als ik echter weer een lidmaatschap van een Raad van Toezicht ambiëer, ga ik toch maar weer braaf een sollicitatiebrief schrijven.

Hartelijke groet !